سپاس از همه ی دوستان و همراهانی که در مسابقه ی فصلنامه بهارانه ی 96 شرکت کردن و طرح و متن خودشون رو برامون فرستادند …
سپاس از همه ی دوستان و همراهانی که در مسابقه ی فصلنامه بهارانه ی 96 شرکت کردن و طرح و متن خودشون رو برامون فرستادند …
سال نو در کشورهای مختلف
آیا می دانستید که تقویم سنتی اکثر کشورهای جنوب شرقی آسیا ،یک تقویم قمری است؟ اگر می خواهید با رسوم و جشن های سال نو در چند کشور دنیا آشنا شوید این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.
در جهان امروز تقویمهای مختلفی وجود دارد که بر اساس آنها در کشورهای مختلف، زمان آغاز سال جدید بر اساس آن مشخص میشود. معمولاً در تمامی نقاط جهان جشن سال نو پرطرفدارترین و مهمترین جشن و آغاز تعطیلات در هر کشور است.
سال نو در چین
تقویم سنتی چینی یک نوع تقویم قمری است که در آن با توجه به حرکت ماه به دور زمین ماه های سال تنظیم می شوند. این تقویم در چندین کشور دیگر در جنوب شرق آسیا مثل: کره ، ژاپن و ویتنام نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در این تقویم روز شروع سال جدید چینی در تاریخی بین 21 ژانویه تا 20 فوریه اتفاق می افتد . در فرهنگ قدیمی و سنتی چین فصل بهار در تاریخ 4 فوریه آغاز می شود. نکته جالب در مورد این تقویم این است که به مانند تقویم ترکی- مغولی، از اسامی حیوانات به همان شکل برای نام گذاری سالها استفاده می شود. نکته جالب در مورد تعطیلات این است که معمولاً در این کشورها به غیر از روز عید، تنها 3 روز تعطیلی وجود دارد!!!
سال نو در اسکاتلند
کشور کوچک اسکاتلند که در جزیره بریتانیا قرار گرفته است ، کشوری خاص با آداب و سنن و تاریخی کهن است که در دنیا با آن شناخته می شود. آلات موسیقی بادی و مردان دامن پوش از جمله نشانههای مشخص فرهنگ و تمدن اسکاتلندی است که شهرتی جهانی دارد. عید سال نو که در روز اول ژانویه در این کشور آغاز می شود به اسم ” Hogmanay ” شناخته می شود که دارای ریشه فرانسوی است.
یکی از جالبترین رسوم مردم اسکاتلند در شب سال نو مراسم ” اولین میهمان” است که با شروع روز جدید و دقایقی پس از نیمه شب آغاز میشود. در این مراسم، افراد مختلف سعی میکنند تا اولین شخصی باشند که از آستانه درب منزل دوست یا همسایه خود عبور میکند و در این میان به آنها هدایایی مثل غذا، نوشیدنی، نمک یا زغال داده میشود. اسکاتلندیها معتقد هستند که اگر یک مرد مو مشکی اولین گذر کننده از درب منزل شما باشد خوش شانسی در آن سال نصیب شما خواهد شد.
سال نو در آلمان
در کشور آلمان مراسم اصلی سال نو در شب سال نو، ۳۱ دسامبر، برگزار میشود. آلمانها هم به مانند ایرانیان در شب سال نو مقید به خوردن ماهی هستند و معتقدند که با این کار بدشانسی را از خود دور میکنند. امروزه در آلمان نه فقط در خانه ها بلکه حتی در رستورانها نیز در شب سال نو ماهی سال نو سرو می شود. از دیگر سنتهای سال نو در آلمان آواز خوانی است.
در سنتهای قدیم آلمانی آمده است که برای دور کردن شیاطین و بدیها از خود در سال جدید باید در شب سال نو در کوچهها بگردند و آواز بخوانند. این رسم هنوز هم در شهرهای کوچک و روستاهای آلمان به قوت خود باقی است و در شب سال نو بسیاری با حرکت در کوچهها و خیابانها به آواز خوانی مشغول میشوند.
سال نو در کانادا
طبق تقویم میلادی (گرگورین) که در کانادا و بسیاری کشورها استفاده میشود، یکم ژانویه اولین روز سال نو است و در کلیه استانهای کانادا تعطیل میباشد. بیشتر مردم عصر 31 دسامبر را در میهمانی سپری میکنند وبه استقبال یکم ژانویه میروند. بسیاری از میهمانیها در خانه افراد و یا در رستورانها و کلوبها برگزار میشود. البته در مناطق روستایی خصوصاً کبک (Quebec) بعضی افراد در گروههایی شبانه به ماهیگیری میپردازند و بعضی افرhد در این روز از مناظر طبیعی زمستان کانادا استفاده میکنند. یکی از مهمترین نشانههای رسیدن روز سال نو خاموش کردن شومینهها در نیمه شب 31 دسامبر است. درشهرهای بزرگ چون تورنتو و ونکوور نمایشهای دیدنی شومینهها بطور همگانی همراه با موسیقی برگزار میشود.
سال نو در ایران
و اما سال نو در ایران که نوروز خوانده میشود، یکی از قدیمیترین جشنهای تاریخی است. بر اساس داستانها نوروز روز برتری نور بر ظلمت و تاریکی است و قدمت این جشن به زمان جمشید شاه ، پادشاه افسانهای ایران میرسد. ایرانیان از هزاران سال پیش با این مراسم در ارتباط بودند و آن را در تمامی اعصار و دورانها گرامی داشتهاند.
نوروز نه فقط در ایران و بلکه در کشورهای همسایه ایران مثل ترکیه، افغانستان، عراق، آذربایجان، ترکمنستان و تاجیسکتان و حتی چین نیز جشن گرفته میشود. مراسم نوروز که با آغاز بهار، در نخستین لحظه روز یکم فروردین (لحظه سال تحویل)شروع میشود، در ایران به مدت 13 روز ادامه دارد و نهایتاً در روز 13 فروردین (سیزده به در) به پایان میرسد. در طول ایام نوروز پهن کردن سفره هفت سین، دید و بازدید، عیدی دادن و گرفتن، مسافرت کردن و بسیاری اعلام دیگر انجام میشوند که هر کدام از آنها به عنوان رسوم سال نو شناخته میشوند. در فصلنامه بعدی درباره نوروز ، آیینهای باستانی و رسوم آن به طور مفصل خواهیم گفت.
نکات کلیدی در مورد مسواک زدن
۱) امان از تافی!
از خوردن تدریجی و به دفعات مواد قندی و چسبنده مانند شکلات، تافی، آدامس و غیره به طور جدی پرهیز شود. هدف اصلی از مسواکزدن، تمیز و پاککردن سطح دندانها از تمام مواد غذایی و میکروارگانیسمهایی است که اغلب به طور طبیعی روی سطوح دندانها قرار میگیرند.
۲) انتخاب مسواک مناسب
نکته مهم در شروع مسواکزدن این است که مطمئن شویم مسواکمان، تمیز و سالم باشد. انتخاب یک مسواک خوب که موهای آن از نایلون نرم ساخته شده باشد، بسیار مهم است. یک مسواک را نباید بیش از سه یا چهار ماه مورد استفاده قرار داد زیرا موهای آن کج و نامنظم میشود. بنابراین هر زمان که موهای مسواک، خمیده و یا نامنظم و از یکدیگر جدا شود یا رنگ آن تغییر کند، باید حتما مسواک را تعویض کرد. مسواکها اغلب به صورت نرم، متوسط و سخت عرضه میشوند که استفاده از مسواک نرم توصیه میشود و در موارد خاص باید با نظر دندانپزشک و با توجه به نوع دندانها، از مسواک مورد نظر استفاده کرد. یادمان باشدکه لزوما مسواک گران و خارجی به معنی بهتر بودن آن نیست.
۳) حتما خمیردندان لازم نیست
به یاد داشته باشیم، لازم نیست مسواکزدن حتماً با خمیردندان انجام شود. چنانچه خمیردندان در دسترس نباشد میتوان تنها با آب دندانها را تمیز کرد. استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید نیز برای مسواککردن توصیه میشود.
۴) زاویه دهید
پیش از شروع مسواک، ابتدا دهان را با آب خیس کنید تا خمیردندان به خوبی کف کند و سپس از دندانهای به اصطلاح کرسی (آسیاهای بزرگ و کوچک) شروع کنید. باید به نحوی مسواک بزنید که موهای مسواک به صورت مایل و کج و با زاویه ۴۵ درجه روی سطح خارجی دندانها قرار گیرد. در این حالت موهای مسواک روی قسمت وسط دندان نیز قرار گرفته و شیارهای موجود روی دندانها تمیز میشوند.
۵) از کجا شروع کنیم
ابتدا سطح داخلی دندانتان را مسواک بزنید. (سطح داخلی یا زبانی همان سطح داخلی دندان است که با زبان تماس دارد) بعد سطح جونده یا بالایی دندانها را تمیز کنید و در آخر به سراغ سطح بیرونی بروید. (سطح لپی یا گونهایی، قسمت بیرون دندان است که با لپ و گونه در ارتباط میباشد).به این ترتیب سطوح داخلی دندانهایتان را قبل از اینکه دستانتان خسته شود، تمیز میکنید.
۶) سایش کمتر آسایش بیشتر
اغلب ما مسواک را به طور رفت و برگشت و از بالا به پایین و یا جلو و عقب حرکت میدهیم که در دراز مدت موجب میشود تا سایش روی دندانها و در مجاورت لثهها ایجاد شود و از طرفی لثهها به مرور زمان از روی قسمت پایین دندانها، کنار رفته و مشکلات حادی را به وجود میآورد. باید دقت شود که مسواک را با زاویهای ۴۵ درجه نسبت به محدود طولی دندان روی شیار دندان و لثه قرار داده و قدری به سمت پایین فشار دهیم تا موهای مسواک به طور کامل بین لثه و دندان فرو رود. سپس مسواک را با حرکت ملایم لرزش میدهیم که این کار باید چندبار تکرار شود تا کلیه سطوح غیرقابل دسترسی برای مسواک تمیز گردد.
۷) محل نگهداری مسواک
پس از مسواکزدن، مسواک خیس را در جعبه یا محیط سربسته قرار ندهید زیرا به اصطلاح هوای داخل آن دم کرده و موجب رشد میکروبها میشود.
۸) دوبار در روز
دندانها باید پس از هر وعده غذا مسواک شوند و چنانچه این کار مقدور نباشد، در این صورت باید حداقل دو بار در روز، شبها پیش از خواب و صبحها پس از صبحانه دندانها را مسواک کرد.
۹) بین دندانها فراموش نشود
اگر تصور میکنید که استفاده از نخ دندان برای بیرون آوردن غذا از بین دندانها است، در این صورت سخت در اشتباه هستید زیرا اگر خرده غذا در میان دندانتان هم نباشد، باز باید حداقل یک بار در شبانهروز از نخ دندان استفاده کنید. قابل ذکر است که سطح بین دندانی به هیچ وجه با مسواکزدن تمیز نمیشود و میکروبهای عامل پوسیدگی دندان، در میان دندانها استقرار مییابند.
۱۰) ایرانی و خارجی ندارد
باید توجه داشته باشیم که استفاده از نخهای دندان خارجی، به معنی کیفیت بهتر نیست و نخهای دندان عرضه شده در داروخانهها، از استانداردهای مربوطه برخوردار و قابل استفاده هستند.
۱۱) روش استفاده از نخ دندان
هنگام استفاده از نخ دندان، ابتدا یک تکه به اندازه ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر را ببرید و دو طرف قسمت بریده شده را به دور انگشت اشاره (سبابه) بپیچید. سپس سه انگشت آخر را ببندید و دو دستتان را از یکدیگر دور کرده و نخ را با حرکت دادن آن به صورت ارهای، به آرامی میان فضای دندانها وارد کرده و دقت کافی کنید که فشاردادن نخ موجب زخم شدن لثهها نشود. نخ را به عقب و جلو حرکت دهید و اطمینان حاصل کنید که از میان دندانها عبور کند.
برای واردکردن نخ دندان در میان دندانهای فک پایین از انگشت اشاره استفاده کنید و برای دندانهای فک بالا از دو انگشت و شستتان استفاده کنید. اگر هنگام استفاده از نخ دندان، رشته رشته و یا پاره شود در این صورت امکان دارد که پوسیدگی میان دو دندان وجود داشته باشد و یا اینکه در آن قسمت، جرم دندان وجود دارد.
برج ساعت
‘ده دوازده ساله بودم که صبحهای جمعه، بعد از خوردن آش باید ساعتی رو باز و بسته و بررسی میکردم. چون پدرم ساعتساز بود و باور داشت انسان باید هنر دست بلد باشه. این کار سختی بود و ساعت با وجود ظاهر سادهاش فنری داشت که همیشه در میرفت. آن موقع من از این کار بدم میآمد، اما حالا احساس میکنم علاقهی من به کار فنی یا پیدا کردن راهحل برای مشکلات و سوراخ سمبههای زندگی از همان دوران کودکی ایجاد شده.
”ساعت آستانه” را پدرم نصب کرد و هر دو هفته یکبار باید برای روغنکاری به آن سر میزد. یادم میآید یکی دیگر از سرگرمیهایی که با پدرم داشتم رفتن به برج ساعت آستانه و از پلههای پر پیچ و خم بالا رفتن بود. دیدن قطعات، پیچ و مهرهها بسیار جذاب بود. اهرمهای آویزان از برج ساعت مرا ترغیب میکرد که از آنها آویزان شوم و پایین بیایم، از ساعتی که از من بزرگتر بود!
دنیای ساعت برج آستانه دنیای عجیبی بود.’
خاطرهای از دکتر مینا
اهالی شیراز احتمالا برند ساعت مینا رو میشناسن. یک شغل خانوادگی و چندین برادر که در سطح شیراز شعبههای مختلف رو اداره میکنند…
من که باورم نمیشه خانم دکتر مینا پشت این ماجرا بوده!
درخت کیست؟
روز درختکاری برای نخستین بار توسط جولیوس استرلینگ مورتون از ایالت نبراسکا در ۱۱ آوریل۱۸۷۲ پایهگذاری شد. در ایالات متحده بعدها این روز (Arbor Day)، به چهارمین جمعه آوریل منتقل شد. در کشور عزیزمان ایران ۱۵ اسفند هر سال به درخت و درختکاری اختصاص یافته و آن را روز درختکاری نام نهادهاند. به این ترتیب همه ساله در اسفند ماه که آخرین ماه فصل زمستان است در حالیکه همه ایرانیان خود را برای استقبال از روزهای پر طراوت بهاری آماده میکنند، نهالهای جوان به دست خاک مهربان و صبور ایران سپرده میشوند تا به درختانی نیرومند و سرسبز بدل گردند و به این ترتیب گامی در جهت حفاظت از محیط زیست و پوشش گیاهی میهنمان برداشته میشود. درختان سرشار از برکات و منافعی که در ذیل به برخی از آنها اشاره خواهد شد.
برکات و منافع درختان
۱-درخت ها هوا را تمیز می کنند. درختان با جذب گازهای نیتروژن, آمونیاک, دی اکسید گوگرد و ازن و به دام انداختن آنها روی برگهایشان نقش بسزایی در کاهش آلودگیها دارند. هر هکتار درخت بالغ در طول یک سال قدرت جذب دی اکسیدکربن ناشی از۴۰ هزار کیلومتر رانندگی با اتومبیل را دارد.
۲-درختها اکسیژن تولید میکنند.یک هکتار از درختان بالغ قادر به تامین اکسیژن مورد نیاز برای 18 نفر در طول یک سال است
۳-درختها باعث خنکی هوا در مناطق شهری میشوند. سایه درختان به عنوان پناهگاه و استراحتگاهی مناسب در روزهای داغ تابستان مورد استفاده همگان است.
۴-درختها منابع آبی را حفظ و فرسایش خاک را کاهش میدهند. برگهای ریخته شده از درختان موجب تقویت مواد آلی خاک میشوند. ریشه درختان موجب افزایش نفوذپذیری خاک میشود. یک صد درخت بالغ میتوانند هر ساله حدود ۲۹۰ هزار لیتر آب را جذب کنند و در نتیجه میزان تخریب سیلهای حاصل از طوفانها کاهش مییابد.
۵-بدون درختها، بافت شهر نیاز بیشتری به جویبارها و کانالهای فاضلاب دارد. درختان یکی از عوامل کاهنده آلایندهها در سیستم فاضلاب شهری هستند٬ و به این دلیل باعث کاهش عمده هزینهها در تصفیه آب میشوند.
۶-درختان منبع تولید میوه ها هستند.
۷-درختان منبع تولید چوب هستند.
۸- ارزش ملکی که به صورت کاملا حرفه ای درختکاری شدهاست به طور متوسط ۱۰ تا ۱۵ درصد بالاتر از سایر املاک در همان منطقه میباشد.
۹- درختان روح بخش چهره زمخت شهر و باعث توسعه فضای پیادهروها میگردند و محیط شهری را خوشایند و زیبا میکنند.
۱۰-درختان مکان مناسبی برای زیست پرندگان و برخی حیوانات غیر اهلی هستند.
11-درختان، فرایند درمان بیمارانی را که در آن سوی پنجره اتاقشان درخت است، افزایش میدهند.
12- نتایج تحقیقات نشان میدهد درختان باعث کاهش خشونت های محلی شده و محیط زیست را امن تر و
اجتماعیتر مینماید.
۱۳-کاهش آلودگی صوتی؛ کاشت ردیف های زیادی از درختان در امتداد اتوبانهای شهری باعث مهار آلودگی صوتی میشود. در واقع درختان همانند صداخفه کن در شهرها و مناطق شهر نشین عمل میکنند و باعث جذب صداهای آزار دهنده که برای گوش انسان مضرر است میشوند.
۱۴- درختانی که به شکل مناسب برای مناطق کنار
رودخانهها انتخاب شده و با محاسبات مهندسی در این مسیر کاشته شده باشند، باعث کاهش سیل گرفتگی و محافظت در مقابل آسیبهای سیل میشوند.
۱۵-کاهش احتمال بیماری آسم(نفس تنگی)؛ درختان با فیلتر کردن آلایندههای هوا باعث کاهش شرایط بیماری آسم و دیگر بیماریهای تنفسی میشوند. محققان دانشگاه کلمبیا در آمریکا پی بردند که به ازای هر 340 درخت موجود در هر کیلومتر مربع٬ شیوع بیماری آسم ۲۵٪ کاهش مییابد.
۱۶-کاهش چاقی در شهروندانی که در مناطقی با فضای سبز بیشتر زندگی میکنند از لحاظ جسمانی فعالتر هستند و احتمال چاقی در آنها ۴۰ درصد کمتر از شهروندانی است که فضای سبز کمتری در اختیار دارند. همان طور که میدانید پارکهای موجود در شهر مردم را برای فعالیتهای ورزشی روزانه ترغیب مینمایند.
بررسیها نشان میدهند اکثرافرادی که به طور منظم در پارکها به پیاده روی میپردازند در همسایگی همان پارکها زندگی میکنند.
۱۷-درختان باعث افزایش سلامتی جسمانی و روانی افراد میشوند. تمرینات ورزشی که در دامن طبیعت انجام میشوند با خود احساس تجدید حیات و نگرش مثبت را به ارمغان میآورند. در کنار درختان نشستن کمک میکند تا استرس شما تنها در عرض ۵ دقیقه کاهش یابد.
مواد غذایی که نباید در یخچال نگه داشت شامل مواد زیر هستند:
گوجه فرنگی
گوجه فرنگی به عنوان منبع غنی ویتامین Cاز ارزش غذایی بالایی برخوردار است، که اگر مدت زیادی در یخچال نگهداری شود خواص خود را از دست خواهد داد.
سیر
سیر بعد از قرار داده شدن در یخچال یا فریزر انسجام بافتهای خود را از دست میدهد . بهترین محیط برای نگهداری سیر، محلی خشک و خنک در خارج از یخچال است.
سیب زمینی
نگهداری سیبزمینی در یخچال و دمای زیر صفر آن را تبدیل به سیبزمینی نامناسب برای مصرف میکند و کیفیت و طعم آن را به شدت کاهش میدهد. بهترین محل برای نگهداری سیب زمینی به منظور حفظ خواص و طعم طبیعی آن، محیط آشپزخانه یا بالکن، به دور از گرما یا سرمای زیاد است.
پیاز
بدترین محل برای نگهداری پیاز خام، داخل فریزر یا یخچال است که با یخ زدن یا سرد شدن آب میان بافتی و لایه های پیاز، این ماده غذایی مفید، غیر قابل مصرف خواهد شد.
نان
یخچال نان را خشک کرده و اگر بیشتر از چند روز نان در دمای یخچال نگهداری شود کیفیت مناسب برای مصرف را نخواهد داشت.
روغن زیتون
بهتر است روغن زیتون را در محیطی خشک و تاریک نگهداری کنید. در این صورت خواص آن به خوبی حفظ میشود.
عسل
هیچ نیازی به حفظ و نگهداری عسل در یخچال وجود ندارد چرا که عسل مادهای بسیار مقاوم در برابر فساد است و با قرار دادن عسل در یخچال یا فریزر آن را به حالتی کریستالی و ناخوشایند برای مصرف تبدیل میکنید.
ارتودنسی چیست ؟
چرا نامرتبی دندانها این روزها اینقدر شایع است؟
مطالعات باستانشناسان نشان میدهد در انسانهای اولیه، بینظمی دندانها اینقدر شایع نبوده و بیشتر آنها فک پایینشان جلوزده بوده است. ولی این روزها، حدود ۶۵ درصد افراد به نوعی با مشکل نامرتبی دندانها و عقب یا جلو بودن فکها درگیرند. در انسانهای قرن ۲۱ نسبت به قرنهای پیش، تعداد دندانها، اندازه دندانها و اندازه فکها کوچکتر
شده است. برخی دانشمندان میگویند انسانهای اولیه در رژیم غذایی خود، از غذاهای سفت و سخت مثل گوشت خام استفاده میکردند و به همین دلیل آروارههای قویتر و بزرگتری برای جویدن این غذاهای سخت داشتند. ولی در زندگی امروزی، انسانها معمولاً از غذاهای نرم و پخته استفاده میکنند، بنابراین در طول روند تکامل طبیعی، آروارههای انسانها ضعیفتر و کوچکتر شده است اما تعداد دندانهای آنها تغییری نکرده است.
بنابراین فضای کمتری برای رویش دندانها وجود دارد
و به همین دلیل، دندانها نامنظم و نامرتب رویش
مییابند و بسیاری از انسانهای امروزی به این دلیل دندانهایی نامرتب دارند. البته هنوز هم این نظریه مخالفان خاص خود را دارد.
دندانها در نژادها و رنگهای مختلف
فاصله دندانهای جلویی، در سیاهپوستان بیش از سفیدپوستان دیده میشود.در حالی که در هم رفتگی دندانهای جلویی، در سفیدپوستان بیش از سیاهپوستان دیده میشود.در نژاد اروپای شمالی، جلوتر بودن فک بالا نسبت به پایین، بیشتر از سایر نژادها دیده میشود.
همچنین در نژاد آسیایی و آفریقایی، جلوتر بودن بودن فک پایین نسبت به فک بالا، بیشتر از سایر نژادها
دیده میشود.
کشیدن دندانها
ممکن است در مراجعه به دندانپزشکی، به شما گفته شده باشد که فضای دندانهایتان کم است و برای مرتب کردن آنها لازم است تعدادی از دندانهایتان کشیده شود. کشیدن دندانها برای مرتب کردنشان، در درمانهای ارتودنسی، امری طبیعی است و اصلاً جای نگرانی ندارد چون معمولاً فضای حاصل از کشیدن دندانها، پس از درمان ارتودنسی به طور کامل به وسیله دندانهای دیگر اشغال میشود و فضایی خالی در دهان شما باقی نخواهد ماند.
اگرچه بهتر است دندان، کشیده نشود ولی در برخی مراجعین بهترین نتایج با کشیدن دندان حاصل میشود. دندانهایی که معمولاً در درمان ارتودنسی کشیده میشوند، دندانهای آسیای کوچک هستند. کشیدن هر ۴ دندان آسیای کوچک باعث میشود لبها تورفتهتر به نظر برسند، ولی افراد جوامع امروزی لبهای پرتر و برجستهتر را میپسندند و این یکی از دلایل مخالفان کشیدن دندان در ارتودنسی است.
طول درمان
اگر شما در سن مناسبی شروع به درمان ارتودنسی کنید، حدود ۵/۱ تا ۲ سال طول میکشد تا درمان ارتودنسی شما کامل شود و دندانهای شما مرتب شوند، البته به دنبال آن برای حفظ نتایج درمانی باید برای مدت مشخصی از پلاکهای ارتودنسی «نگاهدارنده» استفاده کنید. استفاده از این پلاکها برای حفظ و تثبیت موقعیت جدید دندانها لازم است. فراموش نکنید استفاده از پلاکهای نگاهدارنده، حتماً لازم است و اگر شما در استفاده از آنها کوتاهی کنید، ممکن است دندانهایتان دوباره نامرتب شوند و تمام زحمات شما در این مدت به باد رود. اگر از پلاک ارتودنسی استفاده میکنید و دندانپزشک به شما توصیه کرده است در تمام ساعات شبانهروز جز هنگام غذا خوردن آن را در دهانتان نگه دارید، حتماً این کار را انجام دهید. در غیر این صورت دندانها جابهجا میشوند و پلاک به سختی در محل خود قرار خواهد گرفت و سفتتر از حالت اولیه خود خواهد بود. بنابراین به دندانهایتان نیروهای نامناسب و مخرب وارد میکند و آنها را به موقعیت صحیح هدایت نمیکند. اگر قرار است پیچ پلاک ارتودنسی را ۲ بار در هفته و به مقدار مشخصی باز کنید، دقیقاً همان کار را انجام دهید؛ چون پیچاندن پیچ به میزانی بیش از مقدار توصیهشده، موجب وارد آمدن نیروهای مخرب به دندانهایتان و لقی آنها خواهد شد.
در هر سن و سال
این روزها علاوه بر کودکان و نوجوانان، بسیاری از بزرگسالان نیز به ارتودنسی روی آوردهاند و در کنار سایر جراحیهای زیبایی مانند جراحی بینی، فک و گونه، ارتودنسی نیز به عنوان روشی برای زیباتر شدن، طرفداران خاص خود را پیدا کرده است. اگر به یک مطب ارتودنسی سری بزنید، در میان مراجعین کوچک و کم سن و سال، افراد جوان و حتی میانسالی را هم خواهید دید که بر خلاف کوچکترها، بنابرخواست درونی خودشان، بدون اجبار ، به مطب ارتودنسی آمدهاند!
اگر شما در سنین جوانی و میانسالی هستید و تصمیم گرفتهاید دندانهایتان را ارتودنسی کنید، قبل از هر چیز باید به این مطالب توجه داشته باشید که دستگاههای ارتودنسی و سیمها و براکتها همواره در دید هستند. بنابراین باید با استفاده از این وسایل در دانشگاه، محل کار و در کنار سایر افراد خانواده کنار بیایید. اما به این نکته هم توجه کنید که امروزه دستگاههای ارتودنسی نامرئی یا نیمهمرئی هم وجود دارند که شما میتوانید با مشورت دندانپزشکتان از آنها استفاده کنید، در این صورت دیگر شما در جلسههای شغلی و سخنرانیها، مشکلی نخواهید
داشت. همچنین باید در ابتدای درمان، مراحل درمانی و طول مدت درمان ارتودنسی را از دندانپزشک بپرسید. شاید لازم باشد در طول درمان از دستگاههای مختلفی استفاده کنید یا طول مدت درمانتان خیلی طولانیتر از آنچه تصور میکردید، باشد. بنابراین با در نظر گرفتن تمام این جوانب تصمیم نهایی خود را بگیرید.
اما جالب است بدانید ارتودنسی فقط برای زیباتر شدن نیست، گاهی دندان شما چنان نامرتب و نامنظم هستند که تمیز کردن تمام زوایای آنها با مسواک و نخ کشیدن دشوار است. در این صورت به راحتی پلاک میکروبی روی دندانها در مجاورت لثه جمع و پس از مدتی لثهها ملتهب میشود و حتی تحلیل میرود و به بیماریهای لثهای تبدیل میگردد. اگر چنین مشکلی دارید، ارتودنسی را به شما پیشنهاد میکنیم. چون با مرتب شدن دندانها، میتوانید آنها را به راحتی تمیز کنید و از بیماریهای لثه پیشگیری به عمل آورید. ولی شما به عنوان یک بزرگسال، باید بیش از کودکان مراقب بهداشت دهانیتان در طی درمان ارتودنسی باشید، چون خود این سیمها و براکتها محل مناسبی برای تجمع مواد غذایی و میکروبهای پوسیدگیزای دندان و ایجادکننده بیماریهای لثهای هستند، به علاوه اگر بهداشت دهانیتان را به صورت مطلوب رعایت نکنید و این عوامل بیماریزا را از روی دندانها و اطراف این سیمها پاک نکنید، خیلی سریعتر از کودکان به بیماریهای لثهای دچار خواهید شد.
بستن فضا بین دندانهای جلویی
شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که بین دندانهای جلوییتان فاصله است و این فاصله به نظرتان زیبایی چهره شما را تحت تأثیر قرار داده. اگر این طور است اصلاً نگران نباشید، ارتودنسی میتواند مشکل شما را حل کند. ولی عجله نکنید. غیر از ارتودنسی، روش دیگری نیز وجود دارد. دندانپزشک میتواند در یک یا ۲ جلسه، فاصله بین دندانهایتان را با یک ماده ترمیمی همرنگ دندان پر کند، به این شکل که مقداری از ماده همرنگ دندان، یعنی همان کامپوزیت را در مجاورت یکی از دندانهایتان در فضای خالی و مقداری را در مجاور دندان دیگر قرار میدهد و با تاباندن اشعه، آن را محکم میکند و به این ترتیب در مدت کوتاهی این فاصله پر میشود و دندانهایتان با یکدیگر در تماس خواهد بود ولی ممکن است دندانهایتان کمی بزرگتر به نظر بیایند که این امر معمولاً مشکلی از نظر زیبایی ایجاد نخواهد کرد.
اما گاهی فاصله بین دندانهای جلویی شما به دلیل بدزاویه قرار گرفتن این دندانها است که در این صورت مشکل شما با استفاده از یک پلاک ارتودنسی حل خواهد شد. ولی اگر دندانهایتان کاملاً حرکت کرده و از هم فاصله گرفته باشد، برای اصلاح موقعیت آنها و بستن این فضا، حتماً باید ارتودنسی ثابت انجام دهید و از بند و براکت روی دندانهایتان استفاده کنید.
از ارتودنسی تا جراحی
شاید بگویید ارتودنسی چه ارتباطی با جراحی دارد؟
بهتر است بدانید جراحی آخرین تیر متخصصان ارتودنسی است! گاهی ممکن است فک پایین یا بخش میانی فک بالا به میزان زیادی بیرون زده یا تو رفته باشد. گاهی این ناهنجاریها آنچنان شدید است که برای اصلاح آن ارتودنسی به تنهایی نمیتواند مشکل را حل کند و جراحی تنها راه در دسترس است. معمولاً نامرتبی و نامنظمی دندانها را در هر سنی با استفاده از وسایل ارتودنسی میتوان برطرف کرد و به دندانهایی مرتب و ردیف دست یافت. ولی برخی مشکلات که در فک وجود دارد، درمانشان تنها به وسیله ارتودنسی در سنین خاصی امکانپذیر است. به عنوان مثال فک پایین کودک شما عقب است، اگر او را یک تا دو سال پیش از بلوغ نزد متخصص ارتودنسی ببرید، دست دندانپزشک برای درمان فرزندتان بسیار بازتر خواهد بود چون میتواند با استفاده از دستگاههای ارتودنسی خاصی، فک کودک را که همچنان در حال رشد است، وادار به رشد بیشتری کند و عقبماندگی رشدش را جبران نماید، ولی اگر از دوره بلوغ بگذرد و پا به دوره بزرگسالی بگذارد، دیگر صرفاً با درمان ارتودنسی نمیتوان فک را جلو آورد و احتمالاًباید از جراحی استفاده کرد. اگر دندانپزشک برای اصلاح روابط فکها و دندانهایتان، جراحی را توصیه کرده است، به این نکته توجه کنید که برای دستیابی به موفقیت کامل و داشتن دندانهایی مرتب و فکهایی متعادل، لازم است قبل و بعد از جراحی، ارتودنسی انجام دهید.
مطلب دیگر آنکه در بسیاری از روشهای جراحی فک، پس از عمل، فکهای شما را با سیم به هم میبندد تا سریعتر التیام یابد، بنابراین باید خود را برای ۵/۱ تا ۲ ماه بسته بودن دهان و استفاده از مایعات آماده کنید.
مدت بستری شدن در بیمارستان: ۲ تا ۴ روز
از سرگیری رژیم غذایی عادی: ۶ تا ۸ هفته پس از جراحی شروع فیزیوتراپی: ۱ هفته پس از جراحی
شروع ارتودنسی بعد از جراحی: ۱ ماه پس از جراحی
مدت درمان ارتودنسی پس از جراحی: حداکثر ۶ ماه
گرچه ارتودنسی، درمانی مطمئن است و اگر توسط متخصص این رشته انجام شود کمترین عوارض و خطرات را دارد، ولی به هر حال دارای عوارض خاص خود است. دندانپزشک قبل از درمان ارتودنسی، اثرات مخرب نیروهای ارتودنسی را برای شما توضیح خواهد داد و توصیههای لازم را به شما برای به حداقل رساندن این خطرات ارایه خواهد نمود. یکی از دلایلی که دندانپزشک از شما میخواهد هر ۳ تا ۴ هفته به او سر بزنید، کنترل نیروی وارد بر دندانها و جلوگیری از این عوارض است. بنابراین مراجعه سر وقت به دندانپزشکتان در طول درمان ارتودنسی را پشت گوش نیندازید.
لقی دندانها
دندانها به وسیله الیافی به استخوان فک متصل شدهاند. در طی درمان ارتودنسی برای حرکت دادن دندانها، این الیاف از استخوان جدا و بعداً مجدداً متصل میشوند و همین پدیده موجب ایجاد مقداری لقی در تمام مراجعین ارتودنسی میشود. اگر در طول درمان ارتودنسیتان احساس کنید دندانهایتان به میزان متوسطی لق شدهاند، قابل قبول است. ولی لقی شدید دندانها، نشان میدهد که نیروی زیادی به دندانهای شما وارد شده است و این یک زنگ خطر خواهد بود. در این شرایط باید درمان ارتودنسی را قطع کرد تا لقی دندانها به حد متوسط برگردد.
درد دندانها
وقتی که سیمها و براکتهای ارتودنسی روی دندانهایتان نصب میشود یا پیچ دستگاههای ارتودنسی را در منزل باز میکنید، پس از چند ساعت درد شروع میشود و به طور طبیعی ۲ تا ۴ روز ادامه مییابد. این میزان درد طبیعی است و ناشی از اعمال نیرو به دندانها، برای حرکت دادن آنها و مرتب کردنشان است. برای اینکه کمتر احساس درد کنید، میتوانید در این مدت آدامس بجوید. در این صورت درد شما به میزان زیادی کاهش خواهد یافت.
حساسیت به فلز
جنس اکثر سیمهای ارتودنسی از فلزی به نام «نیکل» است که برخی افراد به آن حساسیت دارند و مخاط دهانشان در اثر تماس با این سیمها، قرمز و متورم میشود. این افراد باید از سیمها و براکتهای از جنس «تیتانیوم» استفاده کنند.
تحلیل ریشه دندان
تمام دندانهایی که تحت درمان جامع ارتودنسی قرار میگیرند، دچار کوتاهی طول ریشه به دلیل تحلیل ریشه میشوند که اهمیت چندان زیادی ندارد اما اگر در درمانهای ارتودنسی از نیروهای سنگین و مداوم استفاده و زمان ارتودنسی بیش از حد طولانی شود، این نیروها که از طرف سیمها و نگینها (براکتها) به دندان وارد میشوند، میتوانند باعث تحلیل بیش از حد ریشه دندان گردند.
به تازگی محققان کانادایی موفق به ساخت دستگاهی شدهاند که میتواند با تولید امواج فراصوت، ریشه دندانهای تحلیلرفته را ترمیم و از تحلیل ریشه دندانها در طی درمان ارتودنسی جلوگیری کند. این دستگاه که به اندازه یک نخود است، روی سیمهای ارتودنسی نصب میشود و به وسیله یک باتری کار میکند.
بهداشت دهان به هزار و یک علت
سیمها و براکتهای ارتودنسی محل مناسبی برای گیر کردن مواد غذایی و پوسیده شدن دندانهایتان است. بنابراین حتماً بعد از هر غذا، یا پس از خوردن تنقلات در طول روز، دندانهایتان را مسواک بزنید و اطراف سیمها را از باقیمانده مواد غذایی پاک کنید.
مسواکهای مخصوصی برای افرادی که دندانهایشان را ارتودنسی کردهاند، در بازار وجود دارد که گاهی سه سر زاویهدار دارند و میتوانند همزمان دور تا دور سیمها و براکتها را تمیز کنند. مسواکهای برقی جدید هم دارای
سرهای مخصوص تمیز کردن دندانهای ارتودنسیشده
هستند. پلاک ارتودنسیتان را در ظرف پلاستیکی
مخصوصی نگهداری نمایید. بعد از صرف هر غذا، پلاکتان را با یک مسواک، کاملاً تمیز کنید. ممکن است در هنگام تمیز کردن، پلاکتان درون دستشویی بیفتد، بشکند و آسیب ببیند. برای جلوگیری از این کار بهتر است یک ظرف را پر از آب کنید و پلاکتان را بالای آن نگهدارید و در این حالت آن را مسواک بزنید.
ارتودنسی نامرئی (Invisalign)
این روزها در آمریکا سیستم جدیدی به نام «ارتودنسی نامریی» به بازار ارایه شده است و بسیاری از دندانپزشکان برای مرتب کردن دندانهای مراجعین از آن استفاده میکنند.
در این سیستم بدون استفاده از سیمها و براکتها و انواع پلاکهای ارتودنسی دندانها مرتب میشوند و مزیت دیگر آن، غیر قابل مشهاهده بودن آن است. در این سیستم، در جلسه اول از دهان شما قالبگیری میشود و سپس یکسری پلاکهای (قاشقکهای) شفاف پلاستیکی که قابل گذاشتن و برداشتن است برایتان ساخته میشود.
سپس شما هر دو هفته یکبار به نوبت یکی از پلاکها را دهانتان میگذارید و هر کدام به میزان اندکی دندانهای شما را مرتب میکنند. در پایان درمان با تغییرات آهسته و پیوستهای که هر یک از پلاکها در دندانهایتان ایجاد کردهاند، دندانهای شما ردیف خواهند شد.
طول زمان لازم برای مرتب شدن دندانها با این روش، کوتاه و حدود ۶ ماه است. اما فراموش نکنید که فعلاً از آن تنها برای افرادی که دندانهایشان به میزان ناچیزی نامرتب است، میتوان استفاده کرد.